" Na wysokiej połoninie" w Muzeum Narodowym - KSA
„Na wysokiej połoninie”: Sztuka Huculszczyzny – Huculszczyzna w sztuce
W 40 rocznicę śmierci Stanisława Vincenza.
Muzeum Narodowe w Krakowie, Gmach Główny
18 marca 2011 – 29 maja 2011
Co my wiemy o Huculszczyźnie? Tyle co nic. Dlatego powstała ta wystawa – kilkaset prac opowiada o sztuce na temat Huculszczyzny oraz o sztuce Hucułów. Przypomina ich kulturę, tradycje, a także zafascynowane Huculszczyzną osoby, takie jak Stanisław Vincenz, który w tej kulturze dorastał, opisywał ją, odkrywał w jej mieszkańcach uśpione ślady życia dawnego.
Nawet dziś słowo „huculszczyzna” brzmi egzotycznie, tym bardziej więc dzika i odległa zdawała się ona ludziom, którzy na początku XIX wieku odkrywali jej urodę i opisywali obyczaje tamtejszych górali. Wyprawy turystyczno-artystyczne na Huculszczyznę nasiliły się na przełomie XIX i XX stulecia, a ich owocem są m.in. wspaniałe pastele Leona Wyczółkowskiego, który spędził lato 1910 r. w Jaremczu, szkice i obrazy Teodora Axentowicza, który podpatrywał huculskie tańce i obrzędowość, grafiki Edmunda Bartłomiejczyka, Władysława Skoczylasa, Gabrieli Rużyckiej, Józefy Kratochwilowej-Widymskiej, Stanisława Witkiewicza. Niektórzy artyści pochodzili z Huculszczyzny i po zdobyciu wykształcenia w Wiedniu, Krakowie, Monachium powracali w rodzinne strony. Trzech z nich – Fryderyka Pautscha, Kazimierza Sichulskiego i Kazimierza Jarockiego – nazywano Hucułami, z powodu ich fascynacji tym regionem. Na wystawie zobaczymy sportretowanych przez nich Hucułów i Hucułki.
Ekspozycja jest okazją, by przypomnieć specyficzną kulturę huculską, czyli rodzimą sztukę i rękodzieło – wspaniałe szkliwione dzbany, talerze, misy, dekorowane scenami rodzajowymi kafle piecowe. Prawdziwym mistrzem w tej dziedzinie był Aleksander Bachmiński, najbardziej znany z garncarzy huculskich (zwrócił na niego uwagę cesarz Franciszek Józef na Wystawie Etnograficznej w Kołomyi w roku 1880. W Gmachu Głównym zobaczymy też wyroby snycerskie – pięknie zdobione laski, toporki, świeczniki, krzyże ręczne i procesyjne, zestawy przyborów na biurko, a także stoły, krzesła, kredensy i szafy, które trafiały do wielu młodopolskich willi oraz pokazywane były na wystawach krajowych i zagranicznych. Pokażemy wspaniałe tkaniny: kilimy, serwety, liżniki, haftowane bluzy, koszule, chusty oraz wyroby metalowe, takie jak: klamry, krzyże i krzyżyki, naszyjniki z krzyży. Huculi byli mistrzami w tworzeniu funkcjonalnych rzeczy z różnych materiałów.
Wystawa podzielona jest na części, poświęcone m.in. fascynacjom Hucułów muzyką, ich obrzędowości, przywiązaniu do wytrzymałej rasy górskich koni, czy ubiorom. Jest też okazją, by przypomnieć postać Stanisława Vincenza – humanisty, prozaika, określanego mianem „Homera Huculszczyzny”.
Wernisaż wystawy – 17 marca – zbiega się z inauguracją Festiwalu Huculskiego.
Kurator wystawy: Mirosław Kruk
Koordynator: Izabela Wałek
Więcej informacji o wystawie:
http://www.muzeum.krakow.pl
http://www.karpatywschodnie.pttk.pl
Wystawie towarzyszyć będzie bogaty program edukacyjny.
Partnerzy:
Międzynarodowy Festiwal Huculski, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK
Mecenas: PZU
Sponsor: Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A.
Patroni medialni : TVP Kraków, Radio Kraków, Przekrój, Gazeta Wyborcza, Art & Business, Magiczny Kraków, Cracow-life.com, Krakow POST, Kurs na kurs, telewizja M, POKA POKA
Wystawę zrealizowano przy udziale środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego.
Program wydarzeń towarzyszących wystawie:
„Na wysokiej połoninie”
Sztuka Huculszczyzny – Huculszczyzna w sztuce
w 40-rocznicę śmierci Stanisława Vincenza
W każdą niedzielę o godz. 12.00 po wystawie oprowadza przewodnik „Weekendy huculskie”:
26-27.03.
„WZORY PRZEMYSŁU DOMOWEGO” godz. 14.00 – 16.00, Gmach Główny MNK, al. 3 Maja 1
Jak dekorowali Hucułowie? Dwudniowe warsztaty tworzenia własnych wzorników i zdobienia kafli piecowych według Bachmińskiego oraz warsztat malowania na szkle.
(konieczne zapisy)
9-10.04.
ZA SŁOŃCEM – PRZESTRZEŃ HUCULSKA, godz. 14.00 – 16.00, Gmach Główny MNK, al. 3 Maja 1
Dwudniowa podróż za Słońcem w przestrzenie huculskie. Odkrywanie znaczeń i symboli. Warsztaty: Szlakiem Vincenza przez połoniny, Wnętrze huculskiej kuchni, Huculska chata i wioska.
(konieczna rezerwacja)
14- 15.05. – NA ŚWIĘTEGO JURIJA, godz. 12.00 – 16.00, Błonia Krakowskie
Pokazy koni huculskich i zajęcia z hipoterapeutami – organizowane wraz ze Stadniną Koni Huculskich w Nielepicach.
Lepienie „bocianich łap” z ciasta chlebowego, huculskie śpiewy tradycyjne z grupą Taklamaraszek, kurs języka huculskiego i dawni letnicy na Huculszczyźnie…
W niedzielę zobaczymy, jak Hucułowie wyruszali na redyk!
(warsztaty bezpłatne)
26.05. – Warsztat dla nauczycieli – wieloetniczność, tolerancja, inne kultury. Gmach Główny MNK, godz. 17.00, Gmach Główny MNK, al. 3 Maja 1
(warsztat bezpłatny, konieczne zapisy)
28-29.05. – MOZAIKA KULTUR, Gmach Główny MNK, al. 3 Maja 1
Sobota: od godz.15:00
15.00 – 17.00 Warsztat śpiewu tradycyjnego;
17:30 – Warsztat opowieści huculskich „Wspólne stwarzanie świata” – dla dorosłych.
19:00 – Koncert projektu elektroakustycznego: „Widymo” – pieśni Karpat oraz Denis Kolokol i Alexander Chikmakov
Niedziela: od godz. 12.00
12.00 – zwiedzanie wystawy z przewodnikiem
13.00 – wykład: Czerwony płaszcz, za pasem broń … . Hucuła portret wyimaginowany, Tomasz Kuba Kozłowski, Sala Audiowizualna
14.00 – Opowieści łotrzykowskie i złożenie przysięgi opryszków – warsztat dla dzieci (z rodzicami) (konieczne zapisy)
15.30 – Finał gry miejskiej „Krakowiacy i górale czyli o wielokulturowości Europy Środkowej i Krakowa”
Materiały do gry miejskiej dostępne będą wcześniej. Ilość uczestników ograniczona. Gra przeznaczona dla uczestników od lat 12. Więcej informacji wkrótce na stronie Muzeum.
Koszt jednego wejścia na warsztat jednodniowy – 15 zł, bilet rodzinny – 30 zł (max. 3 dzieci + 1 opiekun). Warsztaty dwudniowe – 30 zł, bilet rodzinny – 60 zł (max. 3 dzieci + 1 opiekun)
Konieczna rezerwacja miejsc na warsztaty: tel. 12 295 56 51, edukacja@muzeum.krakow.pl
Spotkania, godz. 18.00, Sala Edukacyjna, Gmach Główny MNK, al. 3 Maja 1:
25.03.- Huculskim szlakiem przez historię: dzieje połonin i ludzi / dr Andrzej A. Zięba, UJ
29.04. – Polska huculska – akcenty polskie w kulturze huculskiej / Klaudia Pazdan, Filip Skowron
27.05.2011 Huculszczyzna współczesna w fotografiach i filmach amatorskich / Klaudia Pazdan
Projekcje filmowe, godz. 18.00, Sala Audiowizualna, Gmach Główny MNK, al. 3 Maja 1:
01.04. – „Cienie zapomnianych przodków”, ZSRR 1964
13.05. – „Przybłęda”, Polska 1933
„Środy z Vincenzem i Huculszczyzną” – cykl wykładów, w każdą środę o godz. 18.00, Sala Audiowizualna, Gmach Główny MNK, al. 3 Maja 1 (wykład zamykający wystawę w niedzielę, 29.05. godz. 13.00)
23.03.2011
Prof. dr hab. Mirosława Ołdakowska Kuflowa (Katolicki Uniwersytet Lubelski)
Vincenz a Pokucie i Huculszczyzna
30.03.2011
Dr Jan Choroszy (Uniwersytet Wrocławski)
– Huculszczyzna w literaturze polskiej XIX i XX w.
06.04.2011
Prof. dr hab. Aleksander Madyda (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Archetypy kultury ludowej w twórczości Stanisława Vincenza
13.04.2011
Dr Urszula Krzywda Janicka (Muzeum Etnograficzne w Krakowie)
Magia huculskich połonin
20.04.2011
Dr inż. arch. Włodzimierz Witkowski (Politechnika Łódzka)
O architekturze Huculszczyzny
27.04.2011
Jerzy Kapłon (Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie)
Turystyczne odkrywanie Huculszczyzny
04.05.2011
Dr Mirosław P. Kruk (Muzeum Narodowe w Krakowie)
Krzyże i krzyżyki z Huculszczyzny
11.05.2011
Bożena Kostuch (Muzeum Narodowe w Krakowie)
Dzieła garncarskie huculskie i Krajowej Szkoły Garncarstwa w Kołomyi
18.05.2011
Justyna Cząstka-Kłapyta, Piotr Kłapyta (Uniwersytet Jagielloński)
Fenomen muzyki huculskiej (w połączeniu z prezentacją wybranych instrumentów)
25.05.2011
Urszula Kozakowska Zaucha (Muzeum Narodowe w Krakowie)
Młodopolskie fascynacje kresami na przykładzie malarstwa o tematyce huculskiej
29.05.2011 (niedziela)
Tomasz Kuba Kozłowski (Dom Spotkań z Historią w Warszawie)
Czerwony płaszcz, za pasem broń … . Hucuła portret wyimaginowany
