ABC DTP czyli jak przygotować pliki do druku - KSA

Przed Tobą ważny element nauki, czyli czas projektowania i produkcji portfolio oraz innych materiałów graficznych niezbędnych na obronie dyplomowej. Jeśli druk to dla ciebie (mniejsza lub większa) tajemnica – przeczytaj nasz poradnik. Dowiesz się jak krok po kroku jak przygotować pliki do druku.

Technika druku

Na samym początku zastanów się, ile sztuk portfolio lub innego wydruku chcesz przygotować. Dobierz odpowiednią technikę druku do nakładu. Jeśli planujesz druk 1-3 kopii portfolio, najpewniej wybierzesz druk cyfrowy, gdzie cena za jedną kopię jest stała. Do wielkich formatów w pojedynczych kopiach wybierz druk pigmentowy z plotera. Zawsze pytaj drukarza o dokładną wycenę i poradę odnośnie dobrania optymalnej techniki druku.

Format

Rodzaj druku determinuje wybór formatu. Tutaj dużą rolę odgrywają też koszty – warto znać i wybierać spośród standardowych formatów, żeby ograniczyć rolę nieużytków (papieru niewykorzystanego i wyrzuconego, za który i tak musisz zapłacić). W większości drukarni w druku cyfrowym maksymalny format zadruku to A3+: 329 x 483 mm. Pamiętaj, że zazwyczaj zadrukowana dwustronnie kartka A3 będzie złożona na pół i otrzymasz 4 strony w formacie A4. Rodzina formatów A obejmuje: A3, A4, A5 (klasyczna wielkość zeszytu szkolnego), A6 (klasyczna wielkość pocztówki) itd. Oczywiście nie trzeba ograniczać się tylko do tych formatów, ale najlepiej dobrać taki format, przy którym odpad papieru będzie najmniejszy (tutaj rysunek z podziałem A). Sitodruk i offset pozwalają na drukowanie na większych formatach (max. 1414 x 1000mm), a na ploterze wydrukujesz jeszcze większą pracę o szerokości 106 cm i dowolnej długości. Nietypowe formaty (koła, skosy, kształty) będą wymagały przygotowania sztancy do cięcia papieru. Znacznie podniesie to koszty produkcji.

Spady

Spady to dodatkowe milimetry dodane do wybranego formatu, które są gwarancją wydruku na pełnej stronie (bez białych brzegów). To niezwykle ważny element wydruku, jeżeli planujesz rozłożyć projekt (rysunek, zdjęcie, kolorowe tło) na całej powierzchni kartki – od krawędzi do krawędzi. Podczas przycinania do formatu spady są zabezpieczeniem przed przesunięciem się gilotyny. Zawsze dodaj 3 mm do każdego brzegu strony i poprowadź element graficzny do powiększonej krawędzi. Możesz tutaj spotkać się z określeniami format netto i format brutto. Jeżeli format netto (docelowy) wynosi 210 x 297 mm, to w przypadku spadów rzędów 3 mm format brutto wyniesie 216 x 303mm. W niektórych programach musisz wpisać format brutto, a w innych tylko format netto + wartość spadu – program automatycznie utworzy format brutto.

Rozdzielczość

Tworząc dokument w programie graficznym, po wpisaniu odpowiedniego formatu ustaw lub sprawdź rozdzielczość dokumentu. Zawsze musi ona wynosić 300 dpi. Mniejsza rozdzielczość skutkuje rozpikselowanym wydrukiem (tutaj ilustracja 300 i 72 dpi). Dodatkowo pamiętaj, że rozdzielczość 300 dpi musi mieć każdy element umieszczony w dokumencie, czyli np. każde zdjęcie twojej sesji dyplomowej lub moodboardu.

CMYK

Kolejnym elementem do ustawienia jest przestrzeń kolorów. W druku kolory powstają z mieszania 4 kolorów CMYK, kolor biały to brak koloru (czyli kolor papieru). W zależności od programu graficznego – ustawienia te masz włączone automatycznie lub musisz wybrać CMYK lub RGB. Każdy element, przede wszystkim zdjęcie, także musi być zapisane w przestrzeni CMYK. Złe przygotowanie kolorów, czyli zostawienie zdjęcia w przestrzeni RGB – przeznaczonej do wyświetlania na ekranach komputerów i aparatów fotograficznych – może skutkować przyciemnionymi lub zmienionymi kolorami na wydruku. Dodatkowo pamiętaj, że kolory inaczej wyświetlają się na ekranie twojego monitora (istnieją też rozbieżności miedzy poszczególnymi monitorami), a kolor wydruku prawie nigdy nie będzie taki sam jak na ekranie komputera. W razie wątpliwości wykonaj mały wydruk próbny (np. jednego zdjęcia).

Papier

Dobranie papieru również może wpłynąć nad wydrukowane kolory. Ogólnie papiery dzielimy na powlekane, niepowlekane, ozdobne i specjalne. Papiery ozdobne i specjalne to cała gama papierów barwionych w masie, z fakturą, lakierowanych, folii, transparentnych itp. Papiery powlekane (błyszczące, matowe i satynowe) lepiej eksponują kolory, są „śliskie w dotyku”. Papiery niepowlekane wchłaniają więcej farby, dlatego wydruki mogą być lekko przygaszone, w dotyku papiery są bardziej chropowate. Wśród białych papierów znajdują się śnieżnobiałe, przez szare, lekko kremowe po mocno kremowe. Standardowy papier także ma różną grubość – od 80-90 do 300-350. Wybór papieru może znacząco wpłynąć na odbiór twojego portfolio czy wizytówki, wiec warto wcześniej w drukarni sprawdzić jakie papiery są dostępne, dotknąć ich, porównać, zamówić wydruk próbny.

 

PDF

Dokument do druku najbezpieczniej wysłać do drukarni w pliku PDF, z zaznaczonymi liniami cięcia. Niekiedy drukarnie nie wymagają znaczników cięcia. W pliku PDF projekt jest na sztywno i na pewno ze nic się w nim nie posypie, nie przesunie. Inne dopuszczalne pliki do druku to tiff, jpg lub eps, jednak każdy z nich ma swoje wady i wymagania. Plik PDF można wypuścić z większości programów graficznych, więc warto z tego korzystać.

Uszlachetnienia

Wydruki warto czasem uszlachetnić dodając elementy niestandardowe. Wachlarz możliwości jest bardzo szeroki: specjalna farba z kolekcji Pantone pozwala na użycie dodatkowej gamy kolorów, ciekawe efekty daje letterpress, złota czy srebrna folii tłoczona na gorąco (tzw. hotstamping) albo punktowych lakierów UV. Technologie druku wciąż się rozwijają i warto podpytać w drukarni o dodatkowe opcje. Uszlachetnienia, pomimo oczywistych walorów estetycznych, znacząco podnoszą koszt wydruku.

Oprawa

Oprawa może być szyta, klejona, bindowana. Dodana okładka może być twarda lub miękka. Możliwości jest bardzo dużo, jedyne ograniczenia to budżet oraz grubość wydruku. Większość drukarni oferuje kilka standardowych możliwości oprawy. Jeśli chcesz mieć wyjątkową okładkę poszukaj drukarni z poszerzoną ofertą introligatorską.

Marginesy

Warto pamiętać o odpowiednim dobraniu marginesów wewnętrznych publikacji w zależności od oprawy. Im grubsza książka, zwłaszcza przy oprawie klejonej, tym większy powinien być margines wewnętrzny. Odpowiednio dobrane marginesy zapewniają również dobrą czytelność tekstu. Warto pamiętać o marginesach dookoła zdjęcia, które pojawia się obok tekstu (o ile nachodzenie tekstu na zdjęcie nie jest celowym zabiegiem graficznym).

 

Nina Gregier
www.ninagregier.pl