Historia domu mody Missoni

„(…) w pracy i w interesach, myślę, że ważne (…) jest znać dobrze swój fach. Oczywiście tworzyć dobry produkt – ale również dobra organizacja, zdolność rozpowszechniania go i prezentowania są zasadniczymi składnikami, ale u podstaw leży jakość: interesy są konsekwencją, nawet bez wielkich cyfr”

Dzianina to wyrób włókienniczy, który dzięki specjalnemu splotowi umożliwia rozciąganie we wszystkich kierunkach, co przyczynia się do jej tekstylnego sukcesu w branży odzieżowej. Znana jest od czasów średniowiecznych, największą popularność osiągnęła na początku XX w. kiedy to zwiększyło się zainteresowanie aktywnością fizyczną, a co za tym idzie – wygodnym strojem do ćwiczeń. Dzisiaj niewątpliwym mistrzem dzianin jest Missoni, jeden z największych domów mody, którego znakiem rozpoznawczym są wyroby w kolorowe paski i zygzaki.

Ottavio Missoni, w świecie mody znany jako Tai od najmłodszych lat pasjonował się sportem. W 1947 r. w Trieście. razem ze swoim kolegą, również sportowcem, Giorgiem Oberwergerem założyli małą spółkę dziewiarską o nazwie „Venjulia”. Produkowali głównie odzież sportową m.in. dresy z wełny, które w tamtych czasach były nowością, były technicznie wartościowe (…), ładne, ale przede wszystkim funkcjonalne1. Ich ubrania były oficjalnymi strojami wielu drużyn na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w 1948 r. „Venjulia” rozwijała się coraz lepiej, nie były to już tylko dresy, ale także różne inne części garderoby z wełny, nawet kostiumy kąpielowe. Żona Ottavio – Rosita do sportowego charakteru firmy wprowadziła „próbkę” ubrań dla kobiet, mając już pewne doświadczenie na tym polu (uczestniczyła w życiu rodzinnej firmy T&J Vestor produkującej szale, haftowane tkaniny, szlafroki i podomki).

Firma przyciągała klientów solidnością i fachowością wykonywanych ubrań. Konsekwencją tego było otrzymanie w 1955 r. zlecenia na produkcję odzieży dzianinowej od znanego butiku Biki (ubierał m.in. Marię Callas). W efekcie zaczęli realizować małe kolekcje dla La Rinascente – sieci włoskich domów handlowych. Duży sukces osiągnęli wprowadzeniem na rynek dzianinowych sukien – koszul w kolorowe, pionowe paski (wiosna ‚58), ochrzczonymi „Milano Sympathy” . Były to pierwsze ubrania z metką Missoni. Dla ich kolekcji La Rinascente zarezerwowała specjalną witrynę, podkreślając kolorowe ubrania.

W 1956 r. Rosita Missoni poznaje w Ameryce młodą, francuską projektantkę Emmanuelle Khan, której po pewnym czasie Rosita proponuje zrobienie małej, wspólnej kolekcji. W 1966 r. po raz pierwszy zaprezentowali ją, z ogromnym sukcesem, w Miediolanie w Teatro Gerolamo. Była to kolekcja łamiąca tradycyjne schematy myślenia o dzianinie. Podział prac w firmie był spontaniczny: Ottavio zajmował się częścią techniczną a Rosita formami, czyli z jednej strony materiałami i kolorami, z drugiej modelami, i tak już zostało. Przędzę barwili w rodzinnej fabryce Rosity, która miała już w tym spore doświadczenie. Problemem natomiast okazało się znalezienie kogoś, kto odważyłby się robić nadruki na dzianinie typu jersey. Po długich poszukiwaniach w końcu znaleźli właściwą osobę w Como.

W 1967 r. o marce Missoni zrobiło się jeszcze głośniej a to za sprawą pokazu w Pałacu Pitti we Florencji – ówczesnej stolicy mody. Początkującym markom takie wydarzenie mogło otworzyć drzwi na światowe rynki. W dniu pokazu Rosita zorientowała się, że modelki nie mają odpowiedniej bielizny do prezentowania ich dzianin, gdyż staniki zmieniają wzory górnej części ubrań. Zdecydowała, że modelki zostaną wypuszczone na wybieg bez bielizny, co wywołało dość duży skandal, ponieważ leciutkie dzianiny w świetle reflektorów stawały się transparentne. Missoni zostają oskarżeni przez organizatorów za zbrukanie golizną Pałacu Pitti. Mimo że nie zostali zaproszeni na kolejne pokazy, „afera” przysporzyła im popularności. To, co się działo w Pałacu Pitti zaprocentowało okładką w „Arianna”, gdzie redaktor naczelną była Anna Piaggi, w „Elle”, „Vogue” oraz nagrodą Moda Mare w Cefalù.

W temacie przełamywania schematów przyszedł czas na patchwork. Dokonania patchworkowe zostały również pokazane na wystawach w Metropolitan Museum of Modern Art w Nowym Jorku, w Museum of Fine Arts w Dallas oraz w Museum of Costume w angielskim Bath. Dziesięć miesięcy później w Dallas przyszedł czas na nagrodę Neiman Marcus Fashion Award – rodzaj Oscara międzynarodowego w świecie mody. W kwietniu 1981 r., podczas wydarzenia „Incontri Venezia”, zaprezentowali pierwszą kolekcję tkanin do dekoracji wnętrz wyprodukowaną przez T&J Vestor di Golasacca (firma rodzinna Rosity), która wraz ze współpracą z jej braćmi, Giampietro i Alberto Jelmini, dała początek Missoni Home. W 1997 r. przekazują stery swojej firmy dzieciom, Vittorio zajmuje się marketingiem, Luca – projektowaniem kolekcji męskich i opieką nad wystawami, Angela jest dyrektorem kreatywnym. Dzieci Rosity i Ottavia już od jakiegoś czasu poznawały tajniki prowadzenia firmy. Dorastali praktycznie między domem a pracownią, spędzali czas wśród kłębków przędzy, skrawków tkanin a żurnalami mody.

Missoni zawsze podkreślali, że ich siła tkwi w rodzinie. Posiadają ośmioro wnucząt. Margherita, córka Angeli, z której Ottavio był szczególnie dumny, została twarzą ich marki i współpracuje z matką w dziale akcesoriów.Nie małych emocji dostarczyło również Ottaviowi zobaczenie swoich trzech kobiet: Rosity, Angeli i Margherity, na scenie Carnegie Hall w Nowym Jorku. Dumne odbierały nagrodę Glamour Women of the Year 2006 – jest to uznanie za zaangażowanie, pracowitość, twórczość i talent (…) nagroda dla trzech pokoleń Missoni. (Missoni,Scandaletti, 2011: 135).

Rosita, która zostawiając firmę, miała zamiar być babcią i poświęcić się wnukom, po pewnym czasie zaczęła odczuwać tęsknotę za pokazami i wróciła do firmy na pełny etat jako projektantka Missoni Home. Doceniono jej pracę, hojnie obsypując nagrodami. Zwrot w karierze nastąpił w 2005 r., kiedy to grupa Rezidor zdecydowała o wprowadzeniu wielkich marek do hoteli – stało się to nową szansą dla Missonich. W 2009 r. został otwarty Hotel Missoni w Edynburgu. Następne otwarcia nastąpiły w Kuwejcie, Omanie, Brazylii i Turcji. 9 maja 2013 r. w wieku 92 lat zmarł Ottavio Missoni.

tekst: Anna Winiewicz

Artykuł ukazał się drukiem w magazynie TUBA nr 9/01/2014